Czy masz pytania dotyczące wybielania zębów?

Osad na zębach (przebarwienia zewnątrzpochodne) oraz w obrębie ich struktury mineralnej (przebarwienia wewnątrzpochodne) ma w większości charakter organiczny. Substancje barwiące, nazywane chromoforami, odkładają się na powierzchni i wewnątrz zębów wskutek palenia oraz spożywania pokarmów i napojów.
Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) rozróżnia:

• Rozjaśnianie zębów, które przywraca naturalny kolor zębów poprzez usuwanie przebarwień na ich powierzchni z użyciem środków czyszczących i polerujących.
• Wybielanie zębów, które pozwala rozjaśnić je do odcienia jaśniejszego niż ich naturalny kolor poprzez usuwanie pigmentów i przebarwień ze struktury zębów przy użyciu rodników tlenowych.

Niestety terminy „rozjaśnianie” i „wybielanie” są często stosowane jako synonimy.

Komercyjne produkty wybielające, przeznaczone do użytku domowego, obejmują żele, gumy do żucia, płyny do płukania i pasty do zębów.
Zasadniczo pasty do zębów opracowane specjalnie na potrzeby wybielania pozwalają osiągnąć ten efekt, usuwając przebarwienia zewnątrzpochodne (powierzchniowe) i zapobiegając ich odkładaniu.
Kluczowym składnikiem wybielających past do zębów są substancje abrazyjne, do których dodaje się inne składniki, dające efekt chemiczny lub optyczny.

Wybielanie zębów jest częstym zabiegiem w sektorze dentystycznym.
Aby osiągnąć zmianę koloru wewnątrz zębów, środki wybielające muszą przemieszczać się do środka szkliwa i w jego wnętrzu, docierając do powierzchni kontaktu szkliwa z zębiną i penetrując ją oraz wchodząc w interakcje z leżącą głębiej zębiną, zawierającą chromofory (substancje przebarwiające), pigmenty i jony, które zmieniają kolor zęba.

Zasadniczo wszystkie techniki wybielania zębów wykorzystują nadtlenek wodoru (H2O2) jako związek aktywny: albo bezpośrednio albo poprzez rozkład innych związków chemicznych, takich jak nadtlenek karbamidu.

Uwalniany H2O2 generuje różne rodniki lub jony, w zależności od poziomu pH, temperatury, działania światła, a także obecności dodatkowych katalizatorów i odczynników metalicznych. Te różne formy tlenu mają właściwości oksydacyjne i redukcyjne, które rozrywają wiązania w przebarwiających cząsteczkach lub redukują barwne tlenki metali, sprawiając, że stają się one bezbarwne.

Ponieważ nadużywanie lub nieprawidłowe stosowanie nadtlenku wodoru (H2O2) może wpływać niekorzystnie na morfologię powierzchniową i przepuszczalność szkliwa i zębiny, dyrektywa Rady UE 2011/84/UE z 20 września 2011 roku ograniczyła stosowanie środków rozjaśniających i wybielających na bazie nadtlenku wodoru.

Tylko dentyści i higieniści stomatologiczni mogą stosować i rozprowadzać produkty, które zawierają lub uwalniają od 0,1% do 6% nadtlenku wodoru (H2O2). Produkty zawierające lub uwalniające do 0,1% H2O2 mogą być sprzedawane bez ograniczeń.

Produkty o stężeniu H2O2 powyżej 6% nie są dopuszczone jako kosmetyki, natomiast w różnych krajach europejskich są dopuszczalne jako produkty medyczne.
Poza ograniczeniem sprzedaży produktów zawierających H2O2, dyrektywa określiła także, że nie wolno stosować terapii wybielającej zęby u osób w wieku poniżej 18 lat.

Istnieją trzy metody wybielania zębów:

• Profesjonalne wybielanie w gabinecie zwykle opiera się na stosowaniu żelu, nanoszonego bezpośrednio na zęby, zawierającego lub uwalniającego powyżej 25% nadtlenku wodoru. Te zabiegi trwają od 30 minut do około godziny. W niektórych przypadkach aktywację przyspiesza się ciepłem albo światłem. Należy chronić tkanki miękkie.
• Profesjonalne wybielanie domowe opiera się na użyciu żelu o stosunkowo niskim stężeniu H2O2, które wynosi poniżej 6%. Żel aplikuje się na zęby z użyciem indywidualnych nakładek, wykonywanych w gabinecie i zakładanych na noc przez co najmniej 2 tygodnie.
• W Unii Europejskiej produkty sprzedawane bez ograniczeń użytkownikom mogą zawierać jedynie bardzo niski poziom substancji wybielających (żele, które zawierają lub uwalniają poniżej 0,1% nadtlenku wodoru) i są samodzielnie aplikowane na zęby z użyciem gumowych szyn, pasków lub w postaci lakierów. Muszą być nakładane dwa razy dziennie przez co najmniej 2 tygodnie.

Obok profesjonalnych zabiegów wybielania, przeprowadzanych w gabinecie stomatologicznym, istnieją również procedury przeprowadzane poza ośrodkami profesjonalnymi (poza gabinetami stomatologicznymi, na przykład na stoiskach w centrach handlowych, w ośrodkach spa, klinikach urody itp.), a także produkty możliwe do zakupu bezpośrednio przez użytkownika, bez recepty, o zawartości H2O2 poniżej 0,1% lub nie zawierające nadtlenku wodoru.

Te produkty do rozjaśniania lub wybielania zębów można aplikować na wcześniej uformowanych albo dopasowywanych szynach, używając pędzelka albo pasków. Często wykorzystują one światło do podgrzania żelu i muszą być często powtarzane (30–60 dni).

Nie ma jednak żadnych badań naukowych, które potwierdzałyby skuteczność produktów rozjaśniających/wybielających zęby, które uwalniają lub zawierają H2O2 w stężeniach poniżej 0,1%.

Skuteczne i bezpieczne wybielanie wymaga trafnego zdiagnozowania problemów związanych z wybielaniem i z przebarwieniami zębów. Tę diagnostykę może przeprowadzić tylko osoba wykwalifikowana, tzn. dentysta albo higienista dentystyczny.
Jeśli chodzi o efekty uboczne, najczęściej zgłaszaną reakcją niepożądaną jest nadwrażliwość zębów spowodowana wybielaniem.

Dla zmniejszenia ryzyka nadwrażliwości zębów niemal wszystkie produkty wybielające dostępne na rynku – z wyjątkiem BlancOne^® – zawierają związki zmniejszające nadwrażliwość i remineralizujące.

W stężeniu powyżej 10% nadtlenek wodoru może mieć działanie żrące dla błony śluzowej i skóry, wywołując uszkodzenie tkanek i uczucie pieczenia. W tych przypadkach należy stosować odpowiednie metody barierowe, aby chronić dziąsła w trakcie zabiegu wybielania.

Nawet przy stosowaniu stężeń poniżej 6% często dochodzi do podrażnienia dziąseł na skutek intensywnego domowego stosowania szyn do wybielania.

Efekty zabiegu wybielania zębów zależą od rodzaju przebarwień, początkowego koloru zębów i wieku. W niektórych przypadkach wystarczy sam zabieg profesjonalnego oczyszczania zębów, aby przywrócić własny kolor (przebarwienia zewnątrzpochodne).
Profesjonalne wybielanie zębów może znacząco poprawić wygląd nawet mocno przebarwionych zębów. Niektóre przebarwienia nie ustępują jednak mimo wybielania:

• Zębów z przebarwieniami tetracyklinowymi ani zębów leczonych kanałowo nie można skutecznie wybielić, stosując H2O2 w stężeniach poniżej 6%. Mogą one również wymagać kilku sesji terapeutycznych.
• Przebarwienia nieorganiczne (np. szare przebarwienia związane z uwalnianiem metalu
  z wypełnień amalgamatowych) nie reagują na wybielanie.
• Wybielanie nie pozwala zmienić koloru materiałów, z jakich wykonano wypełnienia
  i uzupełnienia protetyczne (materiałów kompozytowych, na bazie żywic, porcelany itp.).

W przypadku zwapnień struktury zębów (białych plam), proces wybielania może nasilić te plamy.

Podstawowe czynniki, jakie wpływają na skuteczność produktów do wybielania na bazie nadtlenku wodoru, to stężenie i czas.

Wyższe stężenia prowadzą do szybszych efektów niż stężenia niższe. Jednak dzięki dłuższemu stosowaniu skuteczność produktów o niższych stężeniach powinna być zbliżona do produktów o wyższych stężeniach.

Stosowanie wyższego stężenia H2O2 i dłuższego czasu może odgrywać istotną rolę w procesach, które prowadzą do natychmiastowego efektu wybielenia, który jednak jest nietrwały.

Powoduje to wręcz nienaturalny i nietrwały biały kolor, który znika wraz z rehydratacją zęba.

Dodatkowo dehydratacja znacząco zwiększa ryzyko nadwrażliwości.

„Power bleaching”, czyli przyspieszone wybielanie z użyciem światła, wykorzystuje działanie termiczne energii świetlnej do przyspieszenia procesu wybielania w gabinecie dentystycznym przy użyciu niższych stężeń i w krótszym czasie.

W tym celu stosuje się różnego rodzaju lampy (halogenowe, LED, plazmowe), zwykle emitujące światło niebieskie, które najskuteczniej pobudza reakcję nadtlenku wodoru.

Należy jednak zaznaczyć, że nie ma dowodów na to, aby samo światło mogło aktywować żel wybielający.

Aktywacja światłem – bez dodatku fotouczulaczy – opiera się wyłącznie na podgrzewaniu żelu.

Ciepło jest następnie przenoszone z żelu na powierzchnię zęba, powodując jego znaczące odwodnienie, co bardzo zwiększa ryzyko nadwrażliwości.

Prawdziwa aktywacja światłem żelu wybielającego może być uzyskana tylko dzięki zastosowaniu środków uwrażliwiających na światło.

Aktywacja światłem wykorzystuje energię świetlną (fotony) do przyspieszenia rozpadu nadtlenku wodoru do tlenu. Energia świetlna pochłaniana przez fotouczulacze nie generuje ciepła, co chroni zęby przed odwodnieniem i nadwrażliwością.

Wyjątek stanowią niektóre żele do wybielania z aktywatorami świetlnymi, reagującymi na specjalne, kosztowne lasery. Do dzisiaj nie istnieje żaden system, który pozwalałby na aktywację światłem żelu wybielającego przy użyciu tradycyjnych źródeł światła (różne długości fali) albo diod LED o niskiej mocy.

Technologia BlancOne® po raz pierwszy wykorzystuje rzeczywiście wybielanie zębów aktywowane światłem, oparte na lampach, które są normalnie stosowane w gabinetach stomatologicznych. Pozwala to na pokonanie zależności między stężeniem i czasem, występującej w przypadku tradycyjnego wybielania.

Dentysta wykorzystuje kolornik do określenia odcienia zębów. Ten kolornik uwzględnia naturalne odcienie zębów, dzieląc je według koloru (A–D) i stopnia nasycenia (1–4).
Na potrzeby wybielania porządkuje się kolornik od odcienia najciemniejszego (C4) do najjaśniejszego (B1).
Dlatego jeśli po wybielaniu uzyska się zmianę koloru z A3,5 do A1, oznacza to rozjaśnienie zębów o 10 odcieni.

Ostatnio dzięki rozwojowi profesjonalnych metod wybielania uzyskano odcienie bieli jaśniejsze niż B1, dla których wprowadzono 3 dodatkowe odcienie bieli, poza 16 naturalnymi odcieniami klasycznego kolornika VITA.

Na potrzeby Stanów Zjednoczonych, skąd pochodzi wiele tradycyjnych technik wybielania, opracowano specjalne kolorniki. Obejmują one 29 odcieni, które nie są porównywalne z klasycznymi kolornikiem VITA, stosowanym w Europie.

Kiedy mowa o odcieniach i wybielaniu, ważna jest informacja, jaki referencyjny kolornik stosowano.

Trwałość odcienia bieli, uzyskanego po wybielaniu, zależy w dużym stopniu od osobistych nawyków.

Na przykład efekt jest mniej trwały u palaczy w porównaniu do osób niepalących. To samo dotyczy osób pijących duże ilości herbaty i kawy.

Kolor nigdy nie wraca do odcienia sprzed wybielania, jednak z czasem efekt do pewnego stopnia się cofa, w zależności od osobistych nawyków i zabiegów higienicznych (profesjonalnych i domowych).

Po zakończeniu wstępnej terapii w gabinecie najlepszą metodą na utrzymanie bieli uśmiechu jest stosowanie się do programu terapii podtrzymującej (w domu i/lub w gabinecie). Zapytaj swojego dentystę lub higienistę o najlepsze rozwiązania, odpowiadające Twoim potrzebom.

Tradycyjne zabiegi wybielania wymagają zazwyczaj diety opartej na białych produktach przez kilka dni po wybielaniu. Należy także unikać palenia, kawy, herbaty itp. Ma to na celu uniknięcie pigmentacji szkliwa, które jest odwodnione na skutek procesu wybielania.

Wybielanie produktami BlancOne^® nie powoduje odwodnienia szkliwa i nie wywołuje nadwrażliwości, dlatego nie wymaga stosowania specjalnej diety po zakończeniu terapii. Nie ma potrzeby zmiany nawyków.

Zazwyczaj zaleca się zaniechanie palenia po zabiegach wybielania, ponieważ palenie zaburza procesy odpowiadające za wybielanie.

W przypadku terapii wybielającej BlancOne^® nie zaleca się palenia przez kilka dni. Jeśli nie ma takiej możliwości, zaleca się przez kilka dni po zabiegu wydmuchiwać dym nosem, ponieważ dochodzi do interakcji z wydmuchiwanym dymem.

Palenie jest nie tylko szkodliwe dla zdrowia, ale także z czasem osłabia efekt wybielania.